SMEDEREVO, 21. april 2020 – Muzej u Smederevu, kao i sve druge ustanove kulture, ovih dana ne prima posetioce, ali zato svakodnevno objavljuje zanimljivosti. Tako, ima tu i artefakata i umetničkih dela koja do sada nisu ni bila izlagana. Danas je Muzej pred zainteresovanu publiku po prvi put izneo podatke i fotografije tri nedavno restaurirane a nikad izlagane slike ruskog umetnika Dimitrija Vasilijeviča Veleževa (1841-1867), sa predstavama motiva gradova Hodžent i Taškent iz 1866. godine. Ove tri slike su zahvalјujući sredstvima Ministarstva kulture i informisanja, dobijenim na konkursu za finansiranje i sufinansiranje projekata iz oblasti muzejskog nasleđa, kao i njihovi autentični ramovi, prošle kroz konzervatorsko-restauratorski tretman.
Veležev je tokom rata između Rusije i Turske u tadašnjim gubernijama Turkestan i Tadžikistan 1865/66. godine, kao ratni slikar bio u pratnji ruskog generala Černjajeva. Gradove Hodžent i Taškent slikao je pedantno, analitički, gotovo filigranski precizno, a sa druge strane meko, baršunasto, dočaravajući duh Orijenta, njegov vazduh i svetlost, stanovnike, atmosferu pijace i dvorišta džamije u Taškentu, tvrđavu i pejzaže Hodženta.
Rođaka generala Černjajeva, koja je došla u Srbiju nakon Oktobarske revolucije 1917. godine, u svom prtlјagu je nosila i ova dela Veleževa. Za vreme Drugog svetskog rata, 1943. godine, slike je prodala u Smederevu Izvanrednom Komesarijatu za obnovu grada. Osnivanjem Muzeja u Smederevu 1950. godine, ova dela su ušla u sastav Zbirke likovne umetnosti smederevskog muzeja.
Iako velike umetničke vrednosti, i činjenice da iza njihovog autora nije ostao veliki opus, kao i veoma specifičnim „putovanjem slika“ od nastanka do ulaska u muzejsku zbirku, do danas ova dela nisu bila izlagana niti publikovana. Da bi njihovo izlaganje i reprodukovanje bilo omogućeno bilo je neophodno da se izvrši konzervatorsko-restauratorski tretman, kako umetničkih dela, tako i njihovih autentičnih drvenih ramova sa kojima predstavlјaju jedinstvenu celinu Nakon završetka svih radova uslediće njihovo kataloško publikovanje i izlaganje u smederevskom muzeju.
Muzej u Smederevu izražava veliku zahvalnost na profesionalno izvedenim radovima na ovim slikama mr Vanji Jovanović, višoj konzervatorki-restauratorki i na ukrasnim ramovima Želјku Simićeviću, konzervatoru tehničaru.